Wspomnienia.
Helena z hr. Tyszkiewiczów hr. Ostrowska
Pami?tnik Heleny Klotyldy z hr. Tyszkiewiczów Ostrowskiej (1876-1953) opisuje lata dzieci?stwa sp?dzonego g?ównie w maj?tku rodzinnym Tyszkiewiczów w Kretyndze i w Po??dze na ?mudzi. Autorka przedstawi?a szerok? panoram? ?ycia polskiej arystokracji na pograniczu Imperium Rosyjskiego i Cesarstwa Niemieckiego (Prus Wschodnich). Wiele miejsca po?wi?ci?a ?yciu codziennemu, stosunkom rodzinnym, edukacji, obyczajom, gospodarce, relacjom z nauczycielami domowymi i s?u?b?. Wa?n? cz??ci? pami?tnika s? opisy stosunków narodowo?ciowych tych ziem oraz relacje mi?dzy Polakami, Rosjanami, ?ydami, ?mudzinami, Litwinami, ?otyszami i Niemcami. Autorka rysuje niemal idylliczny obraz obyczajów kresów pó?nocno-wschodnich. Wspomnienia zosta?y napisane w pó?nym okresie ?ycia, prawdopodobnie podczas II wojny ?wiatowej, co pozwoli?o spojrze? z dalszej perspektywy na opisywane czasy i ludzi. W narracji pami?tnika dominuj? refl eksyjne i nostalgiczne opisy, cho? niepozbawione realistycznych szczegó?ów.
Publikowane wspomnienia zosta?y odnalezione w Londynie, w dokumentach syna Autorki – Krystyna Ostrowskiego i przywiezione do Polski przez jego córk? Beat? Ostrowsk?-Harris. Nie znamy niestety orygina?u pami?tnika, a tylko jego maszynopis, sporz?dzony zapewne podczas pobytu Heleny Ostrowskiej z rodzin? w Portugalii (i zapewne kontynuowany w Anglii). Maszynopis zosta? pó?niej powielony w kilku kopiach wraz z dodatkami pt. ?a?oba – po ?mierci ojca i o zes?aniu na Syberi? Marii Tyszkiewiczównej. Te materia?y wraz z r?kopi?miennym brulionem (ok.
200 stron), zawieraj?ce tre?ci, które jak si? wydaje s?u?y?y do kompozycji pami?tnika, zosta?y udost?pnienie wydawcom.
Spis tre?ci
Wst?p s. 9
Rodzice Autorki pami?tnika s. 11
Rodze?stwo Autorki pami?tnika s. 15
Aleksander hr. Tyszkiewicz (1864-1945) s. 15
W?adys?aw hr. Tyszkiewicz (1865-1936) s. 17
Antoni hr. Tyszkiewicz (1867-1920) s. 19
Józef hr. Tyszkiewicz (1868-1917) s. 20
Feliks hr. Tyszkiewicz (1870-1933) s. 22
Zofi a z hr. Tyszkiewiczów Dembi?ska (1874-1958) s. 23
Maria hr. Tyszkiewicz (1871-1943) s. 24
Helena Klotylda z hr. Tyszkiewiczów hr. Ostrowska (1876-1953) s. 27
Rodzina Heleny z hr. Tyszkiewiczów hr. Ostrowskiej s. 29
Wspomnienia s. 35
Kretynga, dom dzieci?stwa i m?odo?ci s. 35
Po??ga s. 43
Rodzice s. 45
Sezon po??gowski s. 53
Da? ?y? ka?demu s. 61
Zima s. 71
Nauka s. 76
Przygoda z muzyk? s. 80
Domownicy s. 84
Dobroczynne uczynki s. 89
?ycie w Memlu s. 93
Bo?e Narodzenie s. 96
Wielkanoc s. 102
Niezwyk?e przygody s. 105
Nadzwyczajne wydarzenia s. 106
Maj?tno?ci s. 109
Nade wszystko umi?owanie Ojczyzny s. 110
?a?oba s. 115
Dodatek s. 125
I wojna ?wiatowa s. 128
Indedks osób
wydanie I, Warszawa 2022
B5
ISBN: 978-83-286-0198-7