Wspomnienia.
Helena z hr. Tyszkiewiczów hr. Ostrowska

Pamiętnik Heleny Klotyldy z hr. Tyszkiewiczów Ostrowskiej (1876-1953) opisuje lata dzieciństwa spędzonego głównie w majątku rodzinnym Tyszkiewiczów w Kretyndze i w Połądze na Żmudzi. Autorka przedstawiła szeroką panoramę życia polskiej arystokracji na pograniczu Imperium Rosyjskiego i Cesarstwa Niemieckiego (Prus Wschodnich). Wiele miejsca poświęciła życiu codziennemu, stosunkom rodzinnym, edukacji, obyczajom, gospodarce, relacjom z nauczycielami domowymi i służbą. Ważną częścią pamiętnika są opisy stosunków narodowościowych tych ziem oraz relacje między Polakami, Rosjanami, Żydami, Żmudzinami, Litwinami, Łotyszami i Niemcami. Autorka rysuje niemal idylliczny obraz obyczajów kresów północno-wschodnich. Wspomnienia zostały napisane w późnym okresie życia, prawdopodobnie podczas II wojny światowej, co pozwoliło spojrzeć z dalszej perspektywy na opisywane czasy i ludzi. W narracji pamiętnika dominują refl eksyjne i nostalgiczne opisy, choć niepozbawione realistycznych szczegółów. Publikowane wspomnienia zostały odnalezione w Londynie, w dokumentach syna Autorki – Krystyna Ostrowskiego i przywiezione do Polski przez jego córkę Beatę Ostrowską-Harris. Nie znamy niestety oryginału pamiętnika, a tylko jego maszynopis, sporządzony zapewne podczas pobytu Heleny Ostrowskiej z rodziną w Portugalii (i zapewne kontynuowany w Anglii). Maszynopis został później powielony w kilku kopiach wraz z dodatkami pt. Żałoba – po śmierci ojca i o zesłaniu na Syberię Marii Tyszkiewiczównej. Te materiały wraz z rękopiśmiennym brulionem (ok. 200 stron), zawierające treści, które jak się wydaje służyły do kompozycji pamiętnika, zostały udostępnienie wydawcom.
Spis treści
Wstęp s. 9
Rodzice Autorki pamiętnika s. 11
Rodzeństwo Autorki pamiętnika s. 15
Aleksander hr. Tyszkiewicz (1864-1945) s. 15
Władysław hr. Tyszkiewicz (1865-1936) s. 17
Antoni hr. Tyszkiewicz (1867-1920) s. 19
Józef hr. Tyszkiewicz (1868-1917) s. 20
Feliks hr. Tyszkiewicz (1870-1933) s. 22
Zofi a z hr. Tyszkiewiczów Dembińska (1874-1958) s. 23
Maria hr. Tyszkiewicz (1871-1943) s. 24
Helena Klotylda z hr. Tyszkiewiczów hr. Ostrowska (1876-1953) s. 27
Rodzina Heleny z hr. Tyszkiewiczów hr. Ostrowskiej s. 29
Wspomnienia s. 35
Kretynga, dom dzieciństwa i młodości s. 35
Połąga s. 43
Rodzice s. 45
Sezon połągowski s. 53
Dać żyć każdemu s. 61
Zima s. 71
Nauka s. 76
Przygoda z muzyką s. 80
Domownicy s. 84
Dobroczynne uczynki s. 89
Życie w Memlu s. 93
Boże Narodzenie s. 96
Wielkanoc s. 102
Niezwykłe przygody s. 105
Nadzwyczajne wydarzenia s. 106
Majętności s. 109
Nade wszystko umiłowanie Ojczyzny s. 110
Żałoba s. 115
Dodatek s. 125
I wojna światowa s. 128
Indedks osób

Kod QR: