Historia literatury nowogreckiej

Mario Vitti

Joanna Wegner (tłum.)

Marta Czarnocińska (tłum.)

Katarzyna Rowińska (tłum.)

Anastazja Chatzigiannidi (red.)

Anna Adamczyk–Szewczyk (red.)

MARIO VITTI jest włoskim neohellenistą, urodzonym w 1926 r. w Stambule, a żyjącym od 1946 r. w Rzymie. Pracował jako profesor filologii nowogreckiej na wielu uniwersytetach włoskich oraz wykładał jako profesor wizytujący na uniwersytecie w Salonikach, Paryżu i Genewie. Został wyróżniony tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu w Salonikach, w Paryżu oraz w Nikozji. Jego najbardziej znane dzieło pt. Storia della letteratura neogreca (Turyn 1971) ukazało się w języku greckim (Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας) w 1978 r. i następnie zostało wznowione w 2003 r. w uaktualnionej wersji. Mario Vitti opublikował we Włoszech greckie dzieła, które sam odkrył, takie jak dramat „Ewjena” Montselezego (1965), jeden dialog N. Sofianosa (1966), tom z tekstami A. Kalwosa (Α. Kalvos e i suoi scritti in italiano, 1960). Ponadto wydał swoje przekłady literatury nowogreckiej, m.in. wielki tom poezji i prozy O. Elitisa (Opere, Poesia, Prosa, 1982). Antologia pt. Poesia greca del Novecento (1957) stanowi pierwszą próbę tłumaczenia greckiej poezji XX w. na włoski oraz jej analizy historycznej i krytycznoliterackiej. W Grecji Vitti wydał korespondencję Kalwosa (Πηγές για τη βιογραφία του Κάλβου, 1963). Jest również autorem napisanych w języku greckim monografii: Η ιδεολογική λειτουργία της ελληνικής ηθογραφίας (1974), Η «Γενιά του Τριάντα»,ιδεολογία και μορφή (1977), Ο. Ελύτης, Βιβλιογραφία (1977), Φθορά και λόγος, Εισαγωγή στην ποίηση του Γ. Σεφέρη (1978), Ο. Ελύτης, Κριτική μελέτη (1984), Ο Κάλβος και η εποχή του (1995), Για τον Ο. Ελύτη (1998). Tom pt. Γραφείο με θέα (2006) zawiera artykuły, wykłady i bibliografię autora. W książce Η πόλη όπου γεννήθηκα. Ιστανμπούλ 1926-1946 Vitti opisuje swoje dzieciństwo w środowisku włosko-greckim w Stambule, zanim postanowił zostać włoskim neohellenistą.

„Uważam za niezbędne podkreślenie pewnej specyfiki, nawet krótko, powiązanej ze sposobem, w jaki kształtowane są na obszarze greckim zagraniczne prądy. Bodźce, które wysyłane są przez zachodnie centra kulturowe, kiedy spotykają się z grecką rzeczywistością, konkretnie z grecką tradycją, zamiast jej zagrażać lub nawet ją zmieniać, przeciwnie — umacniają ją i dodają jej wartości. Czytelnik przekona się o tym wielokrotnie, poczynając od poezji petrarkowskiej pisanej dialektem cypryjskim, pod koniec wieku XVI, oraz dzieł teatru barokowego pisanych dialektem kreteńskim, nie wspominając już o wielkim poemacie zatytułowanym „Erotokritos”. Nadzwyczajny przypadek stanowi również odnowienie form podawczych w czasach, gdy adaptacja opowiadań francuskich staje się pretekstem do wyróżnienia greckiego sposobu życia („Skutki miłości”, 1792). Także Solomos nie dokonałby wyborów — tak charakterystycznych dla jego dzieła — gdyby nie poznał uprzednio sporów wynikłych wokół języka włoskiego. Mowa tu o procesie twórczym trwającym również w latach trzydziestych XX wieku z uwagi na wprowadzenie surrealizmu. Procesie, który zamiast neutralizować grecką tradycję, ożywia ją, jak zobaczymy na przykładzie takich poetów jak wczesny Elitis, Engonopulos.”

(ze Słowa wstępnego…)

Kod QR: